به گزارش مجله آتی کاوان پارس، چندین دهه قبل، مقررات نگهداری آزمایشگاه ها، به مقدار امروز سختگیرانه نبود. دست کم در آزمایشگاه ملی شتاب دهنده آمریکا (NAL) که حالا Fermilab نامیده می گردد که اینگونه بود و در سال ۱۹۷۱ یک ایده و راه چاره خلاقانه برای تمیز کردن یک شتاب دهنده ذرات به فکر کارمندان این آزمایشگاه خطور کرد.
غزال زیاری: در ماه فوریه، شتاب دهنده ذرات حلقه اصلی در آزمایشگاه مزون NAL تازه از بسته بندی خارج شده بود و فیزیکدانان مشتاق بودند که به سرعت از آن استفاده نمایند.
این تجهیزات ۲۵۰ میلیون دلاری شامل یک لوله ۶٫۵ کیلومتری بود که در طول آن ۱۰۱۴ آهنربای قدرتمند مسئولیت راهنمایی و سرعت بخشیدن به پروتون ها برای رسیدن به انرژی تا ۲۰۰ میلیارد الکترون را برعهده داشتند. این یک منظره علمی بسیار هیجان انگیز به نظر می رسید.
مشکل از کجا آغاز شد؟
اما در اواخر ماه آوریل، اوضاع چندان به کام نبود. شش روز بعد از نصب آخرین آهنربا، دو قطعه روی زمین پیدا شد و این اصلا موضوع کم اهمیتی نبود. بیشتر آهنرباها ۶ متر طول و ۱۲٫۵ تن وزن داشتند و زمان زیادی می برد که این دو آهنربا جایگزین شوند. اما این اتفاق مجددا تکرار شد و دوباره و دوباره. در مجموع دانشمندان می بایست ۳۵۰ آهنربا را جایگزین می کردند.
در نهایت اعضای تیم، دریافتند که مشکل ، نوعی آلودگی است. تراشه های ضایعاتی ریزی در شتاب دهنده به جای مانده بود. اما از آنجا که قطر لوله شتاب دهنده مقدار یک توپ تنیس بود، تمیز کردنش کار آسانی به نظر نمی رسید. این سوال مطرح شد که چطور باید آن را تمیز کرد؟ ریوجی یامادا، یکی از فیزیکدانان مرکز پیشنهاد کرد که یک آهنربا را در لوله کشیده و داخل آن را تمیز نمایند. ایده بدی نبود ولی چه کسی باید آهنربا را به داخل لوله می کشید؟
- در هنگام انفجار اتمی، کجا پناه بگیریم؟
- عکس | رازگشایی از علت جلسه جنجالی کنگره آمریکا درباره آدم فضایی ها: آمار ترسناک سال ۲۰۲۲!
فلیسیا چطور به مرکز ملحق شد؟
یک فیزیکدان بریتانیایی به نام رابرت شلدون، راهکار خلاقانه ای ارائه کرد.
فرانک بک، دانشمند کامپیوتر در سال ۲۰۱۶ با یادآوری آن خاطرات گفت: در آن منطقه از یورکشایر آمریکا، شکارچیان از موش خرما استفاده می کردند. موش خرما، پستانداری شبیه راسو است که از پائین رفتن در تونل ها و شکار خرگوش لذت می برد. یک موش خرما از فرو رفتن در یک لوله استیل هیچ هراسی ندارد؛ حتی اگر مسیری طولانی به سمت مقصدی نامعلوم پیش رویش باشد. به علاوه، این راهکار سبز برای حل یک مشکل فنی بود و همه از این ایده استقبال کردند.
والی پلسزارسکی، طراح حلقه اصلی که مسئولیت طراحی یک ابزار مکانیکی برای تمیز کردن لوله را برعهده داشت، با مزرعه ای در مینیسوتا تماس گرفت و از آنها خواست تا کوچکترین موش خرمایشان را در اختیارش قرار دهند و در ازای خرید این موش خرما ۳۵ دلار پرداخت کرد و آنها فلیسیا را به مرکز ارسال کردند. یک موش خرمای کوچک که تنها ۳۸ سانتی متر طولش بود و دقیقا مناسب کار تمیز کردن لوله به نظر می رسید.
فلیسیا وارد شتاب دهنده می گردد
دور فلیسیا یک پوشک پیچیدند تا از حوادث ناگوار در داخل شتاب دهنده ذرات در امان بماند و یک افسار چرمی هم دور گردنش انداختند. بعد از آن، محققان به فلیسیا آموزش دادند تا در حالی که تسمه محکمی به او متصل شده بود، از تونل های تاریک عبور کند.
او از یک سر تونل ۹۰ متری به انتهای دیگر می پرید و پس از اتمام نظافت یک بخش، یک خوراکی مثل مرغ، جگر، کله ماهی یا گوشت همبرگر جایزه می گرفت. در نهایت یک مهندس یک سواب آغشته به مایع تمیز نماینده را به طناب می بست تا افراد در انتهای دیگر آن را به وسیله تونل به عقب کشیده تا تراشه ها را جمع آوری نمایند.
طبیعتا کار خیلی خوب پیش رفت و دانشمندان پیروز شدند تا تونل را با بهره گیری از یاری یک موجود کوچک تمیز نمایند.
بازنشستگی موش خرمای کوچک
البته با گذر زمان، نیازهای آنها از توانایی های فلیسیا فراتر رفت و مهندس هانس کاوتزکی، راهکار جدیدی را پیشنهاد کرد. او دیسک هایی از جنس مایلار (پلی اتیلن ترفتالات) را به کابل های انعطاف پذیری وصل کرد که با استفاده از هوای فشرده شده در داخل لوله ها کشیده می شدند و در نتیجه فلیسیا بعد از حدود ده بار خدمت رسانی به دانشمندان بازنشسته شد.
در عین حال معین شد که دلایل متعددی برای از کار افتادن آهنرباها وجود داشته و مقصر اصلی این اتفاق براده های فلزی نبودند.
یامادا در این باره شرح داد: علت اصلی، کنترل کیفیت ضعیف در فراوری اتصالات هادی از جنس مس که با آب خنک می شدند، بود. سطوح جفت شونده، گاهی کاملا موازی نبودند و اتصال حاصل در بعضی بخش ها، شکاف های کوچک گوه ای شکل داشت. پس با استفاده از جوشکاری، مشکل رفع شد.
البته فلیسیا همچنان جانور محبوب دانشمندان NAL باقی ماند ولی بعد از بازنشستگی زیاد عمر نکرد و در ماه می سال ۱۹۷۲ به علت آبسه و پارگی مجرای روده اش مرد.
منبع: sciencealert
۵۸۵۸
منبع: خبرآنلاین
