به گزارش مجله آتی کاوان پارس، قطعی آب و افت فشار آب در مناطقی از تهران و کرج طی روز های گذشته برای شهروندان دردسرساز شد. شرکت آب و فاضلاب تهران در اطلاعیه ای خاطرنشان کرد که بارش باران، جاری شدن سیلاب و رانش گسترده زمین و کوه در حوالی جاده چالوس، طی روز آدینه باعث مسدود شدن مسیر انتقال آب از سد امیرکبیر به تأسیسات آبرسانی تهران شده است.
به گزارش هم میهن، آرش میلانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای پنجم شهر تهران معتقد است اگر چه این حادثه غیرمترقبه بوده، اما ضرورت دارد مقدار آمادگی دستگاه ها در برخورد با چنین شرایطی افزایش یافته و اطلاع رسانی ها دقیق تر گردد.
از روز آدینه ۱۹ خرداد شاهد قطعی آب یا افت فشار آب در بعضی منطقه ها تهران و به ویژه در غرب مرکز و کرج هستیم. مردم در این مدت به صورت مکرر در تماس با رسانه ها از این قطعی ها شکایت نموده اند.
مهدی عسگر، نماینده مردم کرج در مجلس نیز در واکنش به قطعی آب در شهرستان کرج گفته است: در پی سیلاب و گل آلود شدن آب رودخانه سهمیه آب شرب شهرستان از سد کرج کاهش جدی پیدا نموده و قطعی آب گسترده در بعضی منطقه ها را در پی داشته؛ به گونه ای که در روز های گذشته در بعضی محلات ۱۰ تا ۲۰ ساعت با قطعی آب روبرو بودیم. به دلیل اینکه شهرستان کرج و پردیس مخزن آب شرب به مقدار کافی ندارد با قطعی های مکرر آب روبرو هستیم بنابراین از وزارت نیرو می خواهیم به سرعت ورود و این مشکل را برطرف کند.
در نهایت روز گذشته و با گذشت ۴ روز از قطعی آب در منطقه های از تهران و کرج شرکت آب و فاضلاب تهران در این باره اطلاعیه ای صادر و بارش باران، جاری شدن سیلاب و رانش گسترده زمین و کوه در حوالی جاده چالوس را عامل این موضوع مطرح نمود.
براساس این اطلاعیه شرایط در جاده چالوس باعث انسداد مسیر انتقال آب از سد امیرکبیر به تأسیسات آبرسانی تهران در بستر رودخانه کرج شده بود. این سازمان بعلاوه وعده داد که مشکل افت فشار در محلاتی از شهر که در روز های اخیر اتفاق افتاده بود، تا ساعاتی دیگر برطرف می گردد.
در ادامه این اطلاعیه آمده است: در جریان برطرف انسداد مسیر انتقال آب از آنجا که تغییر ناگهانی رفتار مصرف، تعادل شبکه توزیع آب را تحت تاثیر قرار می داد، تمهیداتی برای توزیع مدیریت شده آب اندیشیده شد، لذا با پوزش از شهروندان عزیز، ابعاد برطرف این رخداد متعاقباً اطلاع رسانی خواهد شد. شرایط قطعی آب تهران طی روز های گذشته اگرچه به دلیل وقوع یک حادثه طبیعی رخ داد، اما بهانه ای شد که به ابعاد دیگر شبکه آبرسانی تهران و کاستی ها در این حوزه بپردازیم.
حجم فرسودگی شبکه آب تهران قابل توجه است
آرش میلانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای پنجم شهر تهران دراین باره گفت: به طور کلی بعضی از قطعی های آب ناشی از حوادث هستند؛ حوادثی مانند بارندگی و سیلابی که روز آدینه در جاده چالوس رخ داد، طبیعی و غیرمترقبه هستند و فرسایش رسوبی که ممکن است رخ دهد، روی سیستم های هواشناسی چندان قابل پیش بینی نیست و تعیین نیست که مقدار رسوب یا لغزش در اثر بارندگی در بالادست منبع آب در چه ساعتی یا در چه تاریخی رخ می دهد.
این پیش بینی احتیاج به سیستم های خاصی دارد که در کشور ما موجود نیست. حوضه آبخیز سد کرج تامین نماینده آب شرب بخشی از تهران است و سالانه حدود ۲۰۰ یا ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب تهران از سد کرج تامین می گردد.
او با تاکید بر اینکه سد کرج یکی از منابع اصلی تامین آب شرب تهران است، بیان نمود: بالادست این حوضه، کوهستانی بوده و دارای شیب قابل توجهی است که ریزشی و لغزشی هم هست. در این حادثه ای که روز آدینه در جاده چالوس بر اثر بارندگی رخ داد، بخشی از جاده حرکت کرد و به داخل رودخانه آمد. مضاف براینکه فرسایش و رسوب و ریزش قابل توجهی نیز وارد رودخانه شده است و مقدار گل آلودگی رودخانه افزایش یافته است.
در چنین حادثه ای سیستم های تصفیه خانه معمولاً دچار مشکلاتی می شوند و باید آب اضطراری را از سایر مخازن وارد مدار آبرسانی نمایند یا اینکه مقدار بهره برداری از منابع دیگر را افزایش دهند. طبیعتاً این یک زمان اضطراری است که البته با تمهیدات مهندسی، با یکسری پیش بینی ها و افزایش قدرت دستگاه های مقدار گیری تا حدودی می توانند زمان هشدار را کاهش دهند.
میلانی بیان نمود: بحث اصلی درباره تاثیر چنین حوادثی بر منابع آب زمانی است که با احتمال وقوع جیره بندی آب، قطعی آب ناشی از کاهش فشار و افزایش مصرف روبرو هستیم. معمولا شرکت آب و فاضلاب تهران باید هشدار های لازم را براساس پروتکل وزارت نیرو اعلام کند. یعنی وزارت نیرو از حدود دی یا بهمن ماه جلساتی را در رابطه با پیش بینی مدیریت منابع آبی داشته و شرایط مخازن آبی نیز مورد آنالیز قرار می گیرد. اگر مسئولان مربوطه به مرحله ای برسند که احتمال دهند مصرف آب افزایش قابل توجهی داشته و ظرفیت سد ها جوابگو نیست آغاز به اطلاع رسانی در مورد لزوم کاهش مصرف می نمایند.
او با تاکید بر اینکه وقتی مقدار کاهش و مصرف آن افزایش می یابد، شاهد افت فشار هستیم، اظهار کرد: در چنین شرایطی نیز افت فشار را در منطقه های که با مشکل روبرو هستند، اطلاع می دهند. مرحله بعدی مربوط به جیره بندی آب است. در این شرایط نیز همانند زمان قطعی برق جدولی را وزارت نیرو تهیه می نماید و طبق پروتکل های این وزارتخانه به مصرف نمایندگان اعلام می گردد.
این عضو شورای شهر تهران درباره اینکه چرا بعد از ۴ روز وزارت نیرو اطلاعیه ای درباره دلیل این قطعی آب صادر نموده است، گفت: واقعیت این است که کمتر شاهد بروز حوادثی در حوضه بالادست سد ها هستیم و شاید به همین خاطر هنوز دستگاه ها آمادگی لازم را برای اطلاع رسانی در این زمینه ندارند. کاملا بر عکس وقوع زلزله که به سرعت اطلاعات مربوط به آن منتشر می گردد؛ بنابراین اگر مقدار آمادگی دستگاه ها افزایش یافته و پروتکل های اطلاع رسانی آن ها دقیق تر گردد بتوانند اطلاع رسانی زودهنگام تری به شهروندان و جامعه هدف داشته باشند.
عضو سابق شورای شهر تهران با بیان اینکه سرمایه گذاری قابل توجهی در مورد آب تهران انجام و برای شرایط اضطراری مخازن بزرگی احداث شده است تا از ضربه چنین حوادثی پیشگیری کند، گفت: مصرف آب تهران بسیار قابل توجه است و تقریبا سالانه یک میلیارد و دویست میلیون مترمکعب آب در تهران مصرف می گردد و به صورت روزانه به مقدار حجم دریاچه خلیج فارس در تهران، آب مصرف می گردد؛ بنابراین حجم منابع آبی که در تهران منتقل، توزیع، مدیریت و مصرف می گردد قابل توجه است و سیستم های پشتیبان قابل توجهی هم ایجاد شده است. اما حادثه اخیر در منطقه بالادست سد کرج اتفاق افتاده است و به احتمال قوی رسوبات به مخزن وارد شده است و گل آلودگی ایجاد نموده است. اما می توانستند با دقیق تر کردن سیستم های پیش بینی یاری قابل توجهی به بهبود شرایط نمایند. به هرحال این حادثه غیرمترقبه بوده است.
او بعلاوه درباره شرایط سیستم آبرسانی تهران از منظر سلامت یا فرسودگی تجهیزات مطرح نمود: البته گزارش های رسمی را باید مسئولان آب و فاضلاب ارائه دهند. اما تا زمانی که ما در شورای شهر بودیم و برای برطرف فرسودگی شبکه آب شهری یاری می کردیم متوجه این ماجرا بودیم که شبکه آبرسانی تهران قدیمی است و به همین خاطر درصدی از آب هدر می رود.
ما بودجه ای را از محل اختیار قانونی شورای شهر برای افزایش آب بها (که رقم بالایی هم نبود)، در نظر گرفته بودیم و این بودجه را اختصاص داده بودیم که هر سال درصد تعیینی از منطقه های که لوله های آبرسانی فرسوده ای در داخل بافت شهری دارند، ترمیم شوند تا مقدار هدررفت آب کاهش یابد. با یاریی که به وسیله شورای شهر تهران به آب و فاضلاب می شد موضوع برطرف فرسودگی در دوره شورای شهر پنجم شتاب قابل توجهی گرفت و راندمان عملکرد دو تا سه برابر شد.
عضو سابق شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه حجم فرسودگی شبکه آب تهران قابل توجه است و به بودجه بیشتری احتیاج دارد، گفت: حتما دولت باید در این زمینه یاری قابل توجهی به شرکت آب و فاضلاب داشته باشد تا هر چه سریع تر مشکل فرسودگی شبکه آبرسانی تهران برطرف گردد. یاریی که شورای شهر تهران در این زمینه انجام می دهد جوابگوی احتیاج نیست؛ بنابراین سرمایه گذاری در این حوزه موضوع مهمی است.
در حال حاضر آب را از ۵ سد اطراف به تهران منتقل می کنیم و هزینه قابل توجهی برای سرمایه گذاری در این سد ها داشته ایم و خطوط انتقال و تصفیه خانه های بزرگی ایجاد نموده ایم، اما فرسودگی باعث می گردد آب ارزشمند و گران بهایی که به وسیله این شبکه وارد شبکه آبرسانی داخل شهری شده است، به هدر رود.
او اضافه نمود: هرچند که آب هدررفته به سفره آب زیرزمینی منتقل می گردد، اما به لحاظ تدبیر مالی این مقدار آب باید حتما به عنوان آب شرب مصرف گردد و در هیچ کجای دنیا از این روش برای تغذیه آب زیرزمینی استفاده نمی گردد و در راستای تامین آب شرب مورد استفاده قرار می گیرد؛ بنابراین یکی از روش های افزایش بهره وری در بحث آب شهری این است که فرسودگی شبکه را به سرعت کاهش دهیم.
اما از آنجایی که مدیریت تقاضا، هم در حوزه آب و هم در حوزه انرژی و غذا مغفول مانده و بیشتر در قسمت مدیریت عرضه و تامین سرمایه گذاری بیشتر می گردد بودجه های کلان تری به آ ن تخصیص می یابد. موضوع جایگزینی شبکه فرسوده نیز یکی از مؤلفه های مهم برنامه مدیریت تقاضای آب است؛ بنابراین سرمایه گذاری و اختصاص بودجه به این حوزه به کاهش هدررفت آب یاری بسیاری می نماید؛ آن هم آبی که برای شهر تهران به شدت ذی قیمت است.
منبع: فرارو
