به گزارش آتی کاوان پارس، نشست علمی تحت عنوان مطالعات آزمایشگاهی بر روی محتویات ظروف مرسوم به فقاع در موزه ملی ایران، سالن نشست ایران باستان برگزار گردید.
به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی موزه ملی ایران، این نشست با حضور کارشناسان، علاقه مندان و با سخنرانی فرانک بحرالعلومی مشاور در بخش سالیابی ترمولومینسانس، پژوهشکده حفاظت و مرمت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و لیلا خاموشی کارشناس بخش سفال موزه ملی ایران برگزار گردید.
لیلا خاموشی در این نشست در مورد ظروف سفالین موسوم به فقاع که در بسیاری از مناطق ایران در کاوش های باستان شناسی به دست آمده است صحبت کرد.
او گفت: این ظروف نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای خاورمیانه از سده ۴ تا سده ۷هجری قمری مورد استفاده قرار گرفته است.
خاموشی در ادامه اضافه کرد: سوال هایی که تاکنون پاسخ دقیقی برای آن یافت نشده این است که با توجه به ویژگی های این ظروف، علت ترنجی شکل بودن، قطر زیاد بدنه و سنگینی آنها چیست و کاربردشان چه بوده است؟ در این ظروف چه مواد یا مایعاتی نگهداری می شده است؟
کارشناسان حوزه های علمی مختلف با بررسی این ظروف از دیدگاه باستان شناسی و علوم پایه سعی در روشن ساختن و پاسخ گویی به بعضی از این سوال ها را دارند.
کارشناس بخش سفال موزه ملی ایران گفت: برای نخستین بار آزمایشات بر روی محتویات داخل بعضی از این ظروف که در موزه ملی ایران قرار دارند صورت گرفت تا با توجه به نتایج آزمایش کاربرد این ظروف حداقل در ایران تعیین گردد.
فرانک بحرالعلومی در ادامه این نشست به یکسری آزمایشات، تحقیقات، و نتایج به دست آمده ای که بروی ظروف فقاع صورت گرفته بود، پرداخت.
او گفت: با نگاه به مقالات مختلف می توان گفت در اروپا بخصوص در منطقه بالکان، منطقه شمال ایران، منطقه شوروی و روسیه فقاع بسیار زیادی به دست آمده که درخصوص مورده استفاده آنها نظرات متعددی داده شده است. اما در این مقالات ۲نکته وجود داشته، ما این ۲نکته را بررسی نموده و به این نتیجه رسیده ایم که فقاع ها در مناطق مختلف مورد استفاده های مختلفی داشته است. ولی هنوز هیچ شواهدی برای استفاده خاص و یکسان آن ها پیدا ننموده ایم.
طبق آزمایشات صورت گرفته درباره ظروف سفالین فقاع یافته شده در ایران می توان گفت: درون این ظروف سفالین آبمیوه و آب غلات استفاده می شده است.
بحرالعلومی درباره فرم و قطر زیاد این ظروف سفالین گفت: آقای بهشتی بدنه های فقاع را با روش پتروگرافی مورد بررسی قرارداده و اجزای سازنده، چگالی و سختیه آنها را مورد بررسی قرار دادند.
او همچنین اضافه کرد: ساخت سفال درون یک غلاف سفالین عجیب نیست چراکه سفال زرین فام را نیز اینگونه می سازند.
آتش مستقیم باعث تغییر فرم این ظروف میگردد. در واقع ساخت این غلاف ها و قراردادن ظروف فقاع درون آنها باعث می گردد گازها آرام خارج شده و به این ترتیب از تغییر شکل ظروف جلوگیری گردد.
منبع: میراث آریا
