به گزارش آتی کاوان پارس، نخستین کتاب مقدس چاپ شده ارمنی در موزه وانک واقع شده است. موزه کلیسا وانک یکی از موزه های قدیمی شهر اصفهان است که قدمتش به حدود ۱۰۰ سال پیش بر می شود؛ زمانی که فرزند نویسنده کتاب تاریخ جلفای اصفهان به جمع آوری تعدادی از نسخه های خطی و تاریخی کتب مقدس پرداخت و برای نمایش این کتاب ها و دیگر اشیاء ارزشمند و تاریخی، تعدادی اتاق در بخش شمالی حیاط کلیسای وانک ساخت. البته از آن موقع تا به حال موزه وانک دچار تغییرات بسیاری شده و در شکل و وسعت تغییراتی پیدا نموده است.
جهت دریافت مشاوره خدمات طراحی کاتالوگ دیجیتال از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.
در حال حاضر ۱۱ بخش مختلف در موزه کلیسا وانک به چشم می خورد که بعضی از آن ها عبارت اند از: تابلوهای گچبری و نقاشی، کتاب ها و نسخه های خطی، منسوجات، مجموعه آثار فلزی، ظروف چینی و سفالی و …
در بخش کتاب ها و نسخه های خطی با مجموعه بی نظیری از کتاب های مقدس رو به رو می شوید که هر یک در زمان های مختلفی نوشته شده اند. یکی از جالب ترین آن ها، نخستین کتاب مقدس چاپ شده به زبان ارمنی است. خوب است بدانید که این کتاب در شهر آمستردام هلند و در سال ۱۶۶۶ میلادی به چاپ رسیده است .
در سال های ۱۹۰۵-۱۹۰۶ میلادی به تلاش طاطاووس هونانیان، فرزند هاروتون هونانیان، نویسندهٔ کتاب تاریخ جلفای اصفهان، اتاق هایی در ضلع شاقتصادی حیاط کلیسای وانک برای نگهداری و نمایش کتاب ها، نسخه های خطی و اشیای تاریخی ساخته شدند. این اتاق ها تا ۱۹۳۰ میلادی به طور هم زمان به منزلهٔ موزه و کتابخانه مورد استفاده قرار می دریافتد.با هدایت سرکیس خاچاطوریان در ساختمان مزبور تغییراتی داده شد در سال ۱۹۳۰ میلادی موزه وانک قرار گرفت. در انبار کلیسای وانک و سایر کلیساها و خانه های ارمنیان تعداد بسیاری تابلو و اشیای عتیقه و نفیس وجود داشت. آن اشیاء و آثار هنری جمع آوری و در سالن موزه در معرض تماشا قرار داده شد.
در ۱۹۶۸ میلادی با در نظر دریافت موقعیت جغرافیایی و سیاسی جلفا؛ موزهٔ جدید در شمال محراب کلیسای وانک بنا گردد. ساخت بنای موزه در مه ۱۹۷۱ میلادی به اتمام رسید. به پیشنهاد پیشوای روحانی ارمنیان، خلیفه گارِگین سرکیسیان، از آرپاک مخیتاریان، باستان شناس و شرق شناس ارمنی و مسئول بخش اسلامی موزهٔ سلطنتی بروکسل، برای طبقه بندی اشیا و موزه آرایی دعوت به عمل آمد. پس از اتمام کار مخیتاریان، در ۲۳ سپتامبر همان سال، موزهٔ قدیمی تعطیل و جا به جایی اشیای موزه آغاز شد.
یکی از معروفترین آثاری که در موزهٔ کلیسای وانک نگهداری می گردد تار مویی است متعلق به دختری هیجده ساله که واهرام هاکوپیان در سال ۱۹۷۴ میلادی جمله ای از کتاب تورات را به زبان ارمنی با قلمی از جنس الماس بر روی آن نوشته است این اثر در سال ۱۹۷۵ به موزه اهدا شده و بازدیدکنندگان می توانند این جمله را با میکروسکوپی که به همین منظور در محل تعبیه شده است بر روی مو مشاهده کنند.
بخش های موزه کلیسای وانک
طبقه بندی اشیای موزه چنین است که هر غرفه به صورت مجموعه ای مجزا درآمده که در عین حال با غرفه های دیگر هماهنگی دارد. بعد از تأسیس موزه تا به امروز آثار فرهنگی بسیاری به اشیای موزه اضافه شده است که یا شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان آن ها را خریداری نموده یا اشخاص آن ها را به موزه اهداء نموده اند. در نتیجه به مرور غرفه های جدیدی به موزه اضافه شده است.
کتاب ها و نسخه های خطی
هفتصد و ده جلد کتاب خطی است که نزدیک به دویست جلد آن تورات، انجیل و کتب مقدس است که به خط و زبان ارمنی بر روی پوست و کاغذ نوشته شده است. بعضی از این کتاب ها دارای سرفصل های طلاکاری شده می باشد.
تابلوهای گچ بری و نقاشی
تابلوهای نقاشی موزه نیز مجموعه ای ارزنده از آثار هنری نقاشان اروپایی و ارمنی هستند. این تابلوها که بر روی کرباس، پوست، چرم، فلز و شیشه کشیده شده اند.
آثار فلزی
مجموعه آثار فلزی این موزه مشتمل بر زیورآلات طلا و نقره، کمربند، قلاب شنل، سینی، انواع جعبهٔ صلیب، عودسوز، ظرف روغن مقدس و غیره است.
منسوجات (دست بافته ها و رودوزی های سنتی)
این منسوجات را می توان به سه گروه: الف) لباس های مذهبی روحانیان ارمنی؛ ب) قطعات پارچه ای مورد استفاده در مراسم کلیسا و ج) نمونه هایی از پوشاک سنتی ارمنیان جلفا تقسیم کرد.
ظروف چینی و سفالی
غرفهٔ بزرگی در موزهٔ کلیسای وانک به ظرف چینی و سفال اختصاص داده شده. این ظروف از نظر نقش ها و موضوعات تزیینی تنوع فراوانی دارند.
فرمان ها
این فرمان ها متعلق به سده های هفدهم تا نوزدهم میلادی و موضوع بیشتر آن ها دربارهٔ مهاجرت ارمنیان، دادن امتیازات تجاری و مذهبی به ارمنیان جلفا و چگونگی دریافت اقتصادیات از اهالی و تجار جلفایی است.
آثار چوبی
این بخش شامل انواع ساعت، مبلمان، شمعدان، جعبه، صلیب، تابلوهای منبت کاری و غیره است.
غرفهٔ صنعت چاپ ارمنی
تنها آثار به جای مانده از این چاپخانه عبارت اند از: تعدادی حروف، کتاب هایی که اولین بار در نقاط مختلف جهان به زبان ارمنی چاپ شده اند و نیز نمونه هایی از هنر کتابت در آن دوران مانند انواع جلد سوخت، معرق، ضربی و روغنی مرصع و مذهب متعلق به سده های هفدهم تا هجدهم میلادی.
غرفهٔ یپرم خان
شامل وسایل شخصی، عکس ها و مکاتبات شخصی یپرم خان است. اشیای این غرفه در ۱۹۷۴ میلادی به موزه اهدا شده اند.
غرفهٔ نسل کشی ارمنیان
شامل کتاب های منتشر شده دربارهٔ نسل کشی ارمنیان به زبان های مختلف، نمونه هایی از مکاتبات سلاطین عثمانی و غیره است.
مسکوکات
سکه های موزهٔ کلیسای وانک به سه دستهٔ الف) سکه های قبل از تاریخ؛ ب) سکه های دوران اسلامی و ج) سکه های دوران پادشاهی ارمنی کیلیکیه تقسیم می شوند که همگی آن ها در دههٔ ۱۹۷۰میلادی به موزه اهدا شده اند.
غرفهٔ اولین جمهوری ارمنستان
نمونه هایی از مدارک رسمی دولتی، که در این تاریخ مورد استفاده بوده اند، در این غرفه به نمایش گذاشته شده است از جمله گذرنامه ها، تمبرها، اسکناس ها، سکه ها و اوراق مربوط به یاری اقتصادی ارمنیان جلفا به دولت تازه تأسیس ارمنستان در آن تاریخ. این غرفه در ۱۹۷۵ میلادی افتتاح شده است.
منبع: گردشبان
